Dünya genelinde birçok insan, günlük hayatlarını olumsuz etkileyen boyun fıtığı rahatsızlığıyla mücadele ediyor. Travma, zorlanma, yaşlılık, su kaybı gibi birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilen bu hastalık, günümüzde özellikle masa başında çalışarak hareketsiz kalan bireylerde sıkça görülüyor.
Boyun fıtığı; sırt, kürek kemiği, omuz, ense, parmak, bacak gibi çeşitli bölgelerde ağrılara yol açarken hastalar, yenilikçi tedavi yöntemlerinin arayışına giriyor. Medicana International Ankara Hastanesi’nde görev yapan Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ali Dalgıç ise boyun fıtığının nasıl oluştuğu, belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri hakkında merak edilenleri açıklıyor.
Boyun fıtığının sık görülen belirtisi: Kol ve bacak ağrısı!
Omurganın üst üste dizilen kemikler serisinin herbir parçası olan omurlar, yumuşak disk ve eklemlerle birbirine bağlanıyor. Bu diskler, yanlış hareketler, su kaybı, yaşlanma, ağır kaldırma ya da hareketsizlik gibi durumlarda zarar görerek işlevini yitirmeye başlıyor ve diskin merkezi yapısındaki akışkan kıkırdağın dış tabakadaki yırtıklardan sinir kanalına doğru çıkmasıyla boyun fıtığına evriliyor. Peki boyun fıtığının belirtileri arasında neler yer alıyor?
Tıpta disk hernisi ismiyle karşılık bulan boyun fıtığı, çoğu kez kireçlenme ile karıştırılabiliyor. Ancak, sinirlere baskı yapan boyun fıtığının farklı etkileri bulunuyor. Bunlar şöyle sıralanıyor:
-Kol ve bacaklarda ağrı
-His veya kuvvet kaybı
-Yürüme ve denge bozukluğu
-Boyun kaslarında miyofasial ağrılar
Boyun fıtığı gibi omuz eklemine ilişkin hastalıklar, sıklıkla kola yansıyan ağrılara neden olabiliyor. Bu yüzden boyun, bacak ve kol ağrısının boyun fıtığından kaynaklı olup olmadığını saptamak için Prof. Dr. Ali Dalgıç gibi beyin ve sinir cerrahisi alanında uzman hekimlere danışmak gerekiyor. Uzman hekimler, boyun fıtığında ön tanıyı nasıl belirliyor?
Tanı aşamasının beş metriği: Ağrının yeri, şiddeti, zamanı, karakteri ve yayılma bölgesi
Boyun fıtığı tanısının konmasından önce ağrıların yeri, şiddeti, başlangıç zamanı, karakteri, yayılma bölgesini saptamak büyük önem taşıyor. Bu aşamada boyun kaslarında görülen hassasiyet ya da spazmın varlığı da kritik bir rol oynuyor. Peki, boyun fıtığının ön teşhisinde hasta muayene edilirken başka hangi bulgular göz önünde bulunduruluyor?
-El ve kollarda kas kuvvetinin seviyesi
-Duyu bozukluğu
-Refleks değişiklikleri
-Bacaklarda herhangi bir değişiklik
Prof. Dr. Ali Dalgıç Uzman hekimlerin koyduğu ön tanı, direkt grafik, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi birtakım radyolojik incelemelerle doğrulanabiliyor. Tanı konduktan sonra ise herbir hastaya özel tedavi planı oluşturuluyor.
Uzun süre istirahat etmek ve korse kullanmak kasları tembelleştiriyor!
Boyun fıtığı tedavileri, hastalığın belirtilerinin seviyesine göre planlanıyor. Boyun fıtığında sadece ağrı yaşayan hastalar için öncelikle istirahat, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar, fizik tedavi programları, fıtığın yerleşimine göre boyundan veya enseden sinir kökü blokları ile tedaviler uygulanıyor. Prof. Dr. Ali Dalgıç, bu süreçte kısa süreli istirahatlerin veya korse kullanmanın (1-3 gün) boynun fiziksel hareketlerini kısıtlayacağı için ağrının azaltılmasına yardımcı olabileceğini belirtiyor. Ancak, bu çözümün beş günü geçmesi halinde kasların tembelleşeceğinin unutulmaması gerektiğini söylüyor.
Yürüme bozukluğu yaşayanların ameliyat olması gerekebilir
Boyun fıtığında cerrahi tedaviler ise istirahat, ilaç, fizik tedavi ve sinir blokları gibi konservatif yöntemlere rağmen ağrının şiddetinde azalma olmayan, tedaviye cevap vermeyen hastalarda planlanabiliyor. Aynı şekilde, bu teknikler uygulanırken sinir kökü veya omurilik basısının ciddi seviyede olduğuna işaret eden kuvvet veya duyu kaybı, bacaklarda güçsüzlük ve yürüme dengesinde bozukluk ortaya çıkması durumunda da mevcut konservatif yöntemler bırakılarak ameliyat planlanması gerekiyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ali Dalgıç’a göre ameliyat tedavisine özellikle yürüme şekli bozulan hastalarda ivedi kazandırılması şart.
Bu belirtileri yaşayanlar, beyin cerrahına başvurmalı
Boyun fıtığında cerrahi tedavilerin uygulanmasının amaçlarının ilk sırasında omuriliğe ve sinire baskı yapan diskin ortadan kaldırılması geliyor. Bu ameliyatların boynun ön yüzünden veya enseden yapılabildiği aktarılıyor. Ameliyata başlanırken yaklaşım tarafına ise fıtığın yerleşim şekli, konumu, kıvamı gibi birtakım faktörler incelenerek karar veriliyor. Prof. Dr. Ali Dalgıç, hastaların kollara yansıyan boyun ağrısının yanı sıra kuvvet kaybı, his kusuru, bacaklarda güçsüzlük, yürüme bozukluğu yaşaması durumunda da beyin cerrahisi uzmanına danışmaları gerektiğini vurguluyor.
