Geçtiğimiz günlerde Kadıköy’de sürücüsünün park etmesi için verdiği otomobil ile Bağdat Caddesi’ne çıkan bir vale, iddiaya göre yüksek hızla giderken aracın kontrolünü kaybetmiş ve kaza yapmıştı.
Kazanın detayları ortaya çıkarken kaza anında yanında valenin yanında bulunan işletme müdürünün işine son verildiği öğrenildi. Bu olayın ardından 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren vale çalışma şartları, yeterlilik belgesi alma zorunluluğu tekrar gündeme geldi. Yaşanan kazaların ardından oluşan maddi ve manevi zararları kimin karşılayacağı ise akıllarda soru işaretlerine neden oldu.
İDARİ YAPTIRIM UYGULANIYOR
‘İşletmeler ve İş yerlerinin Araç Park Hizmetlerinin (Vale) Yürütülmesine İlişkin Yönetmelik’ İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve 25 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştı. 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren, işletmeler ve işyerlerinin vale hizmeti yürütülmesine İlişkin yönetmelik ile valelere Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun hazırladığı mesleki yeterlilik belgesine sahip olma zorunluluğu getirilmişti. Yönetmelikte, mesleki yeterlilik belgesi sahibi olmayan valelerin 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla çalıştırılamayacağı belirtilmiş, söz konusu düzenlemeye aykırı hareket edenler hakkında ilgili Kabahatler Kanunu uyarınca idari yaptırım uygulanacağı bildirilmişti.
‘BELGE ALMAYAN 160 BİN KİŞİ VAR’
Vale İşletmeciliği Yetki Belgesi zorunluluğunun 1 Ocak 2023 itibarıyla yürürlükte olduğunu hatırlatan Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) Başkanı Serkan Bakırtaş, “Ülkemizde 200 bin tane çalışan valemiz var. 1 milyon araca her gün vale sektörü olarak hizmet üretiyoruz. Yani her gün 1 milyon aracı karşılıyoruz ve uğurluyoruz. Valenin öfke kontrolü, stres yönetimi, etkili iletişim ve en önemlisi mesleki yeterlilik belgesi alması zorunluluğu geldi. Şu ana kadar yaklaşık 34 bin valenin belge almasını sağladık. Dolayısıyla aslında 200 bine baktığınızda vale sektöründe daha belge almayan neredeyse 160 bin kişi var. Vahim olayların olmaması için bu valelerin eğitimlerini alması lazım. Mesleki yeterlilik belgesi alan bir valeyi artık biz yaka kartındaki QR kodundan doğrulayabiliyoruz. Bu vale gerçekten eğitim almış mı, direk bakanlığın sayfasına yönlendiriyor” dedi.
ŞİRKET VE İŞLETMELER DE VALE KADAR SORUMLU
Avukat Mücahit Saraçlı, “Tüketiciler, araçlarını teslim ettiklerinde uğradıkları herhangi bir zarar konusunda özellikle valenin çalışmış olduğu şirket sorumluluk sahibi ama bu sorumlulukla birlikte vale şirketine bu hizmeti vermesi konusunda anlaşma yapan işletmeler de aynı şekilde müşterek ve müteselsilen sorumlu. Olası ihtimal bir kaza olması, bir zarar vermesi durumunda da tabii ki burada ‘Borçlar Kanunu’nda ya da hukukumuzda ceza bireyseldir, suç bireyseldir. Bireysel olarak cezalandırılır ama buradaki olayın işleminde de en az vale şirketi kadar yine o vale şirketiyle anlaşan işletme de müteselsil olarak sorumludur” dedi.
