Bir süredir çocukların güvenliği ile ilgili skandal iddiaların merkezinde olan Meta, bu hafta aldığı yeni kararla yeniden dikkat çekti.
Teknoloji devi, Facebook ve Messenger platformlarındaki doğrudan mesajlar için 1 milyardan fazla kullanıcıya otomatik şifreleme sunmaya başladığını duyurdu. Değişikliklere göre Meta, bir katılımcı şirkete bir mesaj bildirmediği sürece kullanıcıların gönderdiği veya aldığı mesajların içeriğine artık erişemeyecek. Şifreleme ile metin ve görseller, okunamayan şifrelere dönüştürülerek mesajın içeriği gönderen ve alıcı dışındaki herkesten gizlenir.
Ancak Meta’nın bu hamlesi pek de hoş karşılanmadı. Çocukların güvenliğini savunan gruplar ve savcılar, Facebook ve Messenger’ın şifrelenmesini sert bir şekilde eleştirdi.
ÇOCUKLAR TEHLİKE ALTINDA
Uzmanlar, Meta’nın 2022’de çocukların cinsel istismarına ilişkin 29 milyon raporun yaklaşık yüzde 95’ini sunduğuna dikkat çekerken, şifrelemeyle birlikte artık bunların tespit edilmesinin zorlaşacağını söyledi.
Sosyal medya şirketleri, tespit ettikleri çocuk cinsel istismarına ilişkin her türlü materyali yasal olarak ABD’deki Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi’ne (NCMEC) göndermekle yükümlü. Merkez de bu materyali daha sonra ilgili yerel ve uluslararası kolluk kuvvetlerine iletir.
NCMEC’den bir sözcü, Meta’nın hamlesi karşısında yaşanabilecek sorunları şu sözlerle açıkladı: “Bilinen çocuk cinsel istismarı materyalini tespit etme ve eyleme geçirilebilir raporlar oluşturma yeteneği olmayan platformlardaki şifreleme, bildiğimiz şekliyle çevrimiçi çocuk korumasını anında sekteye uğratacaktır. NCMEC, büyük raporlama şirketlerinden gelen şüpheli çocuk cinsel istismarı raporlarının sayısının yüzde 80’e yakın bir oranda düşeceğini öngörüyor.”
ÇOCUK TACİRLERİ İLETİŞİM İÇİN MESSENGER’I KULLANIYOR
Meta ilk defa çocukların güvenliği ile ilgili eleştirilerin hedefinde değil. Nisan ayında da Guardian’ın yaptığı bir araştırmada; Meta’nın, platformlarının çocuk kaçakçılığı amaçlı kullanımını raporlamada veya tespit etmede başarısız olduğu ortaya çıktı. Ayrıca araştırma; Messenger’ın, tacirler tarafından çocuk alıp satma amacıyla iletişim kurmak için nasıl kullanıldığını gözler önüne serdi.
Kanada Çocuk Koruma Merkezi’nin genel müdürü Lianna McDonald da Meta’nın aldığı bu kararın arkasında yıllardır baş edemediği çocuk güvenliği sorununu örtbas etmek olduğunu söyleyerek platformu eleştirenler arasında: “Yıllar boyunca kontrol altına almayı başaramadıkları bir sorunu maskelemek ve makul bir inkar edilebilirlik sağlayacağını çok iyi bilerek, platformlarında bilinçli olarak değişiklikler meydana getiriyor, topluma karşı etik ve ahlaki sorumluluklarını ihmal ediyor.”
İSTİSMARI TESPİT ETMEK ZORLAŞACAK
Kâr amacı gütmeyen Sıfır İstismar Projesi’nin avukatı Kristina Korobov da şifrelemeyi, çocuklar için gerçek bir tehdit olarak niteledi.
ABD’li avukat yardımcısı Ali Burns de mağdurları genellikle yalnızca şüphelinin sosyal medya hesaplarına ve özel mesajlarına erişim sağlayarak tespit edebileceğini, istismar edilen çocukların tespit edilmesi ve kurtarılmasının şifrelemeyle daha da zor hale geleceğini söyledi.
Burns’ün Illinois’deki son davalarından birinde, Joseph Fuchs adlı Amerikalı bir adam, Aralık 2022’de Filipinler’de 14 yaşındaki bir çocukla yasadışı seks yapmak için seyahat ettiği gerekçesiyle 126 ay hapis cezasına çarptırıldı.
52 yaşındaki Fuchs, kızın yerini Facebook’tan tespit etmiş ve onu Facebook Messenger üzerinden etkilemişti. Illinois emniyet teşkilatı, Meta’nın NCMEC’e sunduğu bir raporla Fuchs’ın suçları konusunda uyarıldı. Fuchs’ın duruşmasının tutanakları, Fuchs ile çocuk arasındaki bazı iletişimlerin Facebook Messenger üzerinden gerçekleştiğini gösteriyor; araştırmacılar, iletişimlerin şifrelenmemesi nedeniyle bunu elde edebildiklerini söylüyor.
2018’de de yetişkin bir adamın reşit olmayan bir kıza cinsel tacizde bulunduğu video Messenger aracılığıyla binlerce kişiye yayılmıştı.
ŞİFRELEMEYİ SAVUNANLAR DA VAR
Diğer yandan da Meta’nın şifreleme hamlesi, sivil haklar grupları tarafından bireylerin kişisel verilerini ve ifade özgürlüğünü koruduğu için savunuluyor.
Meta ise NBC’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İnsanların özel mesajlarını okumamızı istediklerini düşünmüyoruz, bu nedenle son beş yılımızı çevrimiçi güvenliği korurken kötüye kullanımı önlemek ve bununla mücadele etmek için sağlam güvenlik önlemleri geliştirmekle geçirdik.”
